<p> تا جایی که نگارنده بررسی کرده، ظاهراً در زبان عربی اصلاً قصیدة مصنوع وجود ندارد و هر آنچه هست بدیعیّه یا منظومة وزنیّه است. ابیات بر آمده از حشو و توشیح این قصاید، افزون بر خواص فوق، معرِّف یکی از اوزان و بحور مختلف شعر نیز هستند؛ از این رو دکتر وحیدیان کامیار به این قصاید، منظومة وزنیّه نیز گفته و قصیدة سلمان ساوجی و صفی الدّین حلی را از این گونه شمرده است (وحیدیان کامیار، 1378: 107-113) که به گمان بنده از یک نوع دانستن قصیدة سلمان و صفی الدّین حلّی و وزنیّه محسوب داشتن قصیدة سلمان نادُرُست است؛ زیرا منظومة وزنیّه همان است که پیشتر برای نمونه از ادیب صابر و صفی الدّین حلّی نقل شد. رثا امام حسین (ع) در شعر فارسی تحقیقات و پژوهش هایی صورت گرفته است؛ و در این تحقیقات قرن چهارم را نقطه آغازین ورود رثا امام حسین (ع) در شعر فارسی دانسته اند و ضمن اینکه علت روی آوردن شعرا به مدح و رثا اهلبیت را تشویق ها و فرمایشات خود اهل بیت علیهم السلام دانسته اند, علت تاخیر ورود رثا امام حسین (ع) در شعر فارسی را تا قرن چهارم؛ ایجاد خفقان توسط حکام ظالم زمان, از بین بردن شعر شیعیان فارسی زبان یا کوتاهی شعرای شیعی فارسی زبان ذکر کرده اند؛ که بر اساس مستندات تاریخی و تاریخ ادبیات فارسی در این مجال به نقد تک تک این نظریات و رد آنها پرداخته خواهد شد و ضمن تبیین علت اصلی نبود رثا فارسی امام حسین (ع) تا قرن چهارم, با استناد به مطالب تاریخی و نظرات بزرگان تاریخ ادبیات فارسی, علت حقیقی و منطقی تر اشتیاق شعرا برای سرودن معارف حسینی و اهل بیت علیهم السلام در دوره های متاخرتر بیان شده است. </p>
<p> یا مجاهد غلامی در مقایسة بدیعیّههای فارسی و عربی، قصاید مصنوع فارسی را در نظر داشته و با بدیعیّههای عربی مقایسه کرده است؛ در حالی که هیچ یک از نمونههای عربی از نوع قصاید مصنوعِ امثال سیّد ذوالفقار و سلمان ساوجی نیستند، بلکه شبیه بدایع الاسحار قوامی و ممتاز البدایع حافظ علی بن نور و بدیعیّه شمس الدّین بردعی اند. دایرة استعمال واژه «مصنوع» در قصاید و اشعار، بسیار گسترده است، به طوری که گاهی اشعاری مانند قصاید خاقانی و انوری را که از استعارات و تشبیهات دوریاب و اصطلاحات علمی استفاده کردهاند مصنوع مینامند؛ گاهی نیز نام «مصنوع» را بر اشعاری مینهند که قوافی و ردیف مشکل دارند و یا در همة ابیات تکرار کلماتی را التزام کردهاند و یا حرفی یا حروفی را در شعر به کار نبردهاند یا مُوَشَّح هستند و یا دارای هر صنعت و هنری که شعر را از حالت عادی و طبیعی خود خارج کرده باشد. حمایت کرده است که توسط کاردینال جوزف ذن به عنوان گامی در جهت "نابودی" کلیسای کاتولیک در چین مورد انتقاد قرار گرفت. در این نسخه دو قصیدة مصنوع آمده که یکی از قصاید، سرودة بهاءالدّین ساوجی و دیگری از نصرالله عراقی است. شتر در وسط بیابان زانو بر زمین زد و شیخ شهری بنیان گذارد که بعدها اُچّه یا اوچ نام گرفت(رضوی : 1380 ، 134 - 133/سبحانی،1377 :179).</p>
<p> آنچه که مسلّم است آئینهای قربانی انسانی در معبد یا در زمین کشاورزی سابقهای بسیار کهن دارد که در دورههای بعد تبدیل به قربانی حیوان میشود که تاکنون نیز شاهد آن هستیم و از این حکایات مرزباننامه نیز بوی کهنگی این مراسم و بالطبع از این اثر به مشام میرسد. در زبان عربی نیز ابن عبد ربّه در عقد الفرید، قواعد عروض و نمونهها و مثالهای اوزان و زحافات را به صورت منظوم در ششصد و چهل و شش بیت آورده است. و نمونهها و امثالِ اوزان و زحافات در قالب قطعه در 454 بیت ایراد شده است (عبد ربه، 1318، مجلد3/ جزء سادس:240-303). با این حال نوشتة دکتر کزّازی در معرّفی تاریخچة سرایش بدیعیّه و قصاید مصنوع از دیگر آثار کاملتر و بهتر است. به دلیل تداخل و همپوشانی انواع ادبی، بویژه تداخل نوع ادبی تعلیمی در دیگر انواع، نمیتوان خط مرز قاطع میان آنها ترسیم کرد و تعریفی دقیق از انواع ادبی به گونهای که جامع و مانع باشد، ارائه نمود، با این حال ناگزیر از تقسیم بندی ادبیات به انواع هستیم و در اینجا عجالتاً بخشبندی رایج ادبیات به انواع حماسی و غنایی و نمایشی و تعلیمی را پذیرفته و مبنای بحث خود را بر آن مینهیم.</p>
<p> آموزش مسائل علمی از جمله علوم ادبی، بویژه صنایع و فنون شعری از طریق منظومهها به دلیل سهولت یادگیری موضوعات مطروحه در آنها، در زبان فارسی سابقة درازی دارد. شاید دلیل این امر، سادگی و آسانی سرودن آن بود که محملی مناسب برای هنر نمایی شاعران متکلّف و اهل تصنّع فراهم نمینمود. مثلاً سیّد ابراهیم دیباجی وقتی که دربارة نخستین بدیعیّة فارسی بحث میکند، شعر قوامی مطرّزی را با شعر ذوالفقار شروانی از یک نوع میپندارد. ». معمولا چنین تصور میشود که حدیث وقتی پدید میآید که یک معصوم به یارانشان بفرمایند اکنون حدیثی برایشان خواهند گفت و آنها نیز حدیث را بشنوند و ثبت و ضبط کنند. نسخه موجود عراقیّات، با آنکه اوراقش کامل و سالم است امّا چنان که از سیاق عبارات و ارتباط و انسجام مطالب بر میآید نسبت به نسخة اصل ناقص است و افتادگیهایی دارد. او همچنین تاکنون بیش از ۸۰ موسیقی فیلم نوشتهاست و از پرکارترین آهنگسازان سینمای ایران بهشمار میآید.</p>
- یکشنبه ۲۳ بهمن ۰۱ ۱۰:۳۲
- ۵ بازديد
- ۰ نظر