واژه «بنیادگرایی»

<p> یهودیت بر خلاف اسلام و مسیحیت تأکید زیادی به مسئله قومیت دارد. او همچنین از کتاب «اصطلاحات چهارگانه در قرآن» گنجینه روشن ابوالاعلی مودودی بسیار تأثیر پذیرفته بود و در بسیاری از گفتارها و نوشتارهایش به معنای اصلی واژگان «رب»، «اله»، «عبادت» و دین، که مودودی سعی کرده بود نشان دهد در صدر اسلام معانی متفاوتی داشتهاند، ارجاع میداد. در دوران قاجار آزار و اذیتها بیش تر از طرف عوامل محلی صورت میگرفت و حکومت مرکزی گاهی از این برخوردها حمایت میکرد و گاهی به دلیل ترس از دست دادن کنترل با آنها مخالفت مینمود. حرکت اقوام هندوایرانی از حدود دو هزار سال پیش از مسیح آغاز شد و چنین برمیآید که آنها در اواخر هزارهٔ دوم به آسیای میانهٔ جنوبی ر گنجینه روشن ند. دین عامیانه به عنوان کلیتی از همه دیدگاهها و شیوههای دینی در میانِ مردمی که از هم جدا زندگی میکنند تعریف شدهاست و در کنار اشکال به شدت دینی و عبادیِ دین رسمی قرار دارد.</p>
<p> تحجر یا قشری گری یا جمود دینی دیدگاهی در مقابل خردگرایی است. بیشتر بخشها و بندهایی که به نام پایه و بنیادهای دینی در وندیداد شمرده شدهاند، یا در دین آغازین زرتشت رد شده یا هیچ یادی از آنان نشدهاست؛ پس، دین زرتشت را شاید بتوان با دو نام گوناگون شناساند: یکی آیین زرتشت و دیگری آیین مزدیسنا. موج آزار و اذیت و سرکوب بهائیان در ایران پس از انقلاب اسلامی توجه جامعهٔ بینالمللی را به خود جلب کردهاست. درگونی سومی که در ایران رخ داد، از ارزش افتادن زروان در دین زرتشت بود. هوشمند یکی از اعضای هیئت مؤسس انجمن جامعهشناس آموزش و پرورش در ایران است. بیشتر کشورهای «مسیحی» در فرایند توسعه و رشد خود از یک مرحله مشابه عبور میکنند. اهورامزدا در نوشتههای هندی به چشم نمیخورد. «این معنویت را کسانی از راه عرفان حاصل میکنند، کسانی از راه تشرع به دین و شریعت خاصی، و کسانی از راههای دیگری که راههای سکولارتری است.» ملکیان میگوید به این که چگونه این معنویت حاصل میشود، کاری نداریم. نماز چهارده معصوم از نمازهای مستحبی شیعیان است که هر کدام آداب خاص خود را دارد و برخی دو رکعتی و برخی چهار رکعتی و برخی شش رکعتی هستند. «ائیریه» شکل باستانی واژهٔ «آریا» ست که برای یادکرد از همگی نژاد ایرانی و هندی آریایی بهکار میرود.</p>
<p> واژه «بنیادگرایی» اصطلاحی است که به لحاظ اخلاقی باردار و وابسته به احساسات است، و غالباً به عنوان یک اصطلاح ننگین، به ویژه در ترکیب با دیگر القاب (همانند اصطلاح بنیادگرایی اسلامی / بنیادگرایان مسلمان «و» بنیادگرایان راستگراً) به کار میرود. ب خاطر زیر سؤال رفتن صحت تاریخی متون دینی در مقایسه با دیگر منابع تاریخی؛ و همینطور بواسطه این سؤال که چگونه اسنادی که بعضی معتقدند حاوی تناقضات زیادی است میتواند بدون خطا باشد، آموزههای بنیادگرایان با انتقاداتی روبرو است. در این ناآگاهی نوشتههای نویسندگان یونانی و رومی، در به دست آوردن پیش زمینهای از جنبشهای دینی و دگرگونی و پیچیدگی و نوکیشی و دینآوری ایران باستان مورد توجه پژوهشگران هستند. در گام نخست، دیوان از خدایی افتادند و به نمودهای نیروی بدی دگرگون شدند. آنچه میان گاهان زرتشت و کتیبههای هخامنشی مشترک است، نام اهورامزدا و وجود دیوان و دو اصل ارته و دروغ است. ارج گذاشتن به گیاهان و درختان و همه رستنیها و جانوران سودمند برای جهان هستی، در میان ایرانیان آیین همگانی بودهاست. در میان این مردمان این باور بود که در جهان دو آیین و قانون هست: ارته یا سامان و پارسایی و دروغ یا آشوب. بر اساس مطالعه ای که در ژانویه ۲۰۱۲ انجام شدهاست، افرادی که مذهبی هستند از عزت نفس بالاتری برخوردار هستند و سازگاری روانی بهتری نسبت به افرادی که مذهبی نیستند، در آنها دیده میشود اما این مزیت مذهبی فقط برای افرادی است که در کشورهایی زندگی میکنند که دین آنها گسترده و مهم است. </p>
<p> ه دیگر بنیادگرایان استدلال میکنند که تنها بخشهای خاصی از قوانین موسوی، بخشهایی که بر اصول اخلاقی جهانی استوار است، در دنیای امروز معیار هستند؛ بنابراین هیچ تناقضی بین محتوای عهد عتیق و اعتقاد آنها به بی خطایی انجیل وجود ندارد. آنها ممکن است از بخشهایی از عهد جدید نظیر ۲:۱۴ اقتباس کنند که در وصف عیسی مسیح میگوید «او اثر بایستهایی را که علیه ما بود پاک کرد» (ان کی جی وی). از روی کمبودِ آگاهیهای تاریخی تا کنون، هنوز نمیتوان به سادگی از روی گزارش اوستا زمان و جایگاه پیدایش آیین زرتشت را بهدرستی روشن کرد یا از چگونگی گسترش آیین مزدیسنا در ایران باستان آگاه شد. وندیداد یا کتاب فرمانها و دستورهای مزدیسنان نیز بخش دیگری از اوستاست که برای شناخت و دریافت بخشی از باورها و کیشهای پیش از زرتشت بکار میآید. معمولاًَ گسترش زبان و مذهب همراه یکدیگر اتفاق میافتد، اما نمونههای دیگری نیز وجود دارد: استعمار فرانسه در مراکش و الجزایر باعث گسترش زبان فرانسوی شد، اما مذهب استعمارگران در آنجا نفوذ پیدا نکرد. تدریجاً جدایی در شاخهٔ هندوایرانی یا آریاییها از یکدیگر بیشتر شد.</p>